บทบาททางการเมืองของนายบัญญัติ บรรทัดฐาน ในฐานะหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาบทบาททางการเมืองของนายบัญญัติ บรรทัดฐาน ในช่วงที่ดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ ระหว่าง พ.ศ. 2546 - พ.ศ. 2548 การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างโดยการเลือกแบบเจาะจงจำนวน 13 คน คือ นักการเมืองพรรคประชาธิปัตย์ นักการเมืองพรรคเพื่อไทย นักการเมืองพรรคการเมืองใหม่ สื่อมวลชน ผู้นำชุมชน นักวิชาการ เครื่องมือการวิจัยคือแบบสัมภาษณ์เจาะลึก และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรอเนา ผลการวิจัยพบว่า (1) บทบาทในสภา คือเสนอญัตติอภิปรายให้สภามีมาตรการควบคุม ส.ส. มีความเชี่ยวชาญในข้อกฎหมาย และการเสนอร่างกฎหมาย แสดงความคิดเห็น ตอบคำถาม และวิเคราะห์สถานการณ์บ้านเมืองด้วยเหตุผล บทบาทในฐานะผู้อภิปรายหลัก สามารถอภิปรายได้ชัดเจนในประเด็นต่าง ๆ ทำให้มีน้ำหนักจูงใจให้ ส.ส. ในสภาเห็นด้วย และเป็นกรรมการประสานงานพรรคร่วมรัฐบาล อาทิ การจัดตั้งรัฐบาล การแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ในสภา (2) บทบาทนอกสภา พบว่ามีบทบาทในการดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี ทั้งรัฐมนตรีช่วยว่าการในหลายกระทรวง และหลายสมัย อาทิ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวิทยาศาสตร์เทคในใลยีและพลังงาน และรองนายกรัฐมนตรี (3) บทบาทในฐานะหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ พบว่าได้แก่การระดมความคิดเห็นเพื่อจัดทำนโยบายสาธารณะ สนับสมุนงบประมาณพัฒนาสาขาพรรค หาสมาชิกใหม่ และให้สาขาพรรคมีกิจกรรมร่วมกับชาวบ้าน ต้องติดตามตรวจสอบและควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน เช่น คัดค้านยับยั้งร่าง พ.ร.บ. ที่อาจก่อให้เกิดปัญหาได้ตั้งกระทู้ถามในเรื่องที่น่าสงสัยเคลือบแคลง โดยเปิดอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐบาล