ปัญหาการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้ ศึกษากรณี ผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนฟ้องหรือร้องทุกข์

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาถึงหลักการและแนวคิดเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้ ตามกฎหมายประเทศไทยและต่างประเทศ (2) เปรียบเทียบกฎหมายในการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้ กรณีผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนฟ้องหรือร้องทุกข์ ทั้งในประเทศไทยและสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี (3) วิเคราะห์ปัญหาทางกฎหมายของประเทศไทยเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้ กรณีผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนฟ้องหรือร้องทุกข์ (4) เสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้ ในกรณีที่ผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนฟ้องหรือร้องทุกข์ให้มีความสมบูรณ์ยิ่งขึ้น การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีวิจัยเอกสารจากตำรา หนังสือ และตัวบทกฎหมายของไทยและต่างประเทศ บทความ วิทยานิพนธ์ สารนิพนธ์ รายงานการวิจัย วารสารเอกสารต่าง ๆ และมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้เมื่อผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนฟ้องหรือร้องทุกข์ ในประเทศไทยและต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า (1) สิทธิในการดำเนินคดีอาญาความผิดอันยอมความได้ จะระงับลงโดยปริยายด้วยความตายของผู้เสียหายตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ซึ่งได้วางเงื่อนไขให้ทายาทของผู้เสียหายมีสิทธิดำเนินคดีอาญาแทนได้เฉพาะกรณีผู้เสียหายถูกทำร้ายถึงตายหรือไม่สามารถจัดการเองได้เท่านั้นและยังได้วางเงื่อนไขให้รัฐมีอำนาจดำเนินคดีอาญาดังกล่าวได้ต่อเมื่อมีการร้องทุกข์จากผู้เสียหาย (2) ประเทศไทยใช้หลักการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ และมีการดำเนินคดีอาญาตั้งแต่การสืบสวนสอบสวนและฟ้องร้องเป็นอำนาจและหน้าที่ของรัฐ แต่ยังคงให้ประชาชนที่เป็นผู้เสียหายมีอำนาจฟ้องคดีอาญาได้ด้วย แต่มีการจํากัดอำนาจของญาติพี่น้องของผู้เสียหายให้แคบลง คงเหลือแต่เฉพาะกรณีผู้เสียหายถูกทำร้ายถึงตายหรือถูกทำร้ายจนบาดเจ็บจนไม่สามารถจัดการเองได้เท่านั้น ส่วนในสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ได้บัญญัติให้สิทธิแก่ทายาทในการร้อง แทนได้ โดยไม่ได้จํากัดเฉพาะกรณีผู้เสียหายถูกทําร้ายถึงตายหรือบาดเจ็บจนไม่สามารถจัดการเองได้ (3) กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของประเทศไทยไม่ได้มีการบัญญัติให้สิทธิแก่ทายาทในการร้องทุกข์แทนได้ในกรณีผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนร้องทุกข์เอาไว้ ทำให้ผู้กระทำความผิดหลุดพ้นจากการถูกดำเนินคดีอาญาในความผิดอันยอมความได้ (4) ผู้วิจัยจึงขอเสนอแนะให้แก้ไขกฎหมายอาญาในส่วนวิธีสบัญญัติได้แก่ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 5 (2) เพื่อเพิ่มอำนาจให้กับทายาทของผู้เสียหาย จัดการร้องทุกข์แทนได้เมื่อผู้เสียหายถึงแก่ความตายก่อนที่จะร้องทุกข์ เพื่อแสดงเจตนาในการดำเนินคดีอาญากับผู้กระทำผิดได้