บทบาทในฐานะหัวคะแนนของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ศึกษาเฉพาะกรณี อำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษารูปแบบ บทบาทและวิธีดำเนินการในฐานะหัวคะแนน ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน (2) ศึกษาแรงจูงใจที่ทำให้เป็นหัวคะแนน และปัจจัยที่ทำให้การเป็นหัวคะแนนได้ประสบ ผลสำเร็จ (3) เสนอแนวทางป้องกันและลดบทบาทการเป็นหัวคะแนนของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผลการวิจัยพบว่า (1) การเข้ามาเป็นหัวคะแนนของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน มี 2 รูปแบบ คือ ผู้สมัคร สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือผู้สมัครสมาชิกวุฒิสภา ติดต่อกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน โดยตรง และ อีกวิธีหนึ่งคือ ติดต่อ ผ่านมายังนักการเมืองในระดับท้องถิ่นและนักการเมืองระดับท้องถิ่น ติดต่อกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน อีกทอดหนึ่ง ซึ่งบทบาทและวิธีดำเนินการในฐานะหัวคะแนน มีขั้นตอนดำเนินการ 4 ขั้นตอน คือ การสร้างทีมงานและ เครือข่ายในการคุมคะแนนเสียง การตรวจสอบรายชื่อผู้มีสิทธิและประเมินผู้ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง ประเมินการใช้ จ่ายเงินในการซื้อเสียงให้แก่ผู้สมัคร และดำเนินการซื้อเสียงและติดตามผลผู้ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง (2) แรงจูงใจที่ทำ ให้เป็นหัวคะแนน ได้แก่ การเกรงกลัวอำนาจหรืออิทธิพลของผู้สมัคร การมีสายสัมพันธ์ส่วนตัวในระบบอุปถัมภ์ กับผู้สมัคร ต้องการมีอำนาจ บารมี และดำรงตำแหน่งทางการเมืองที่สูงขึ้น และการได้รับผลประโยชน์ตอบแทน จากผู้สมัคร โดยปัจจัย ที่ทำให้การเป็นหัวคะแนนประสบผลสำเร็จ ได้แก่ การมีตำแหน่งทางราชการและมีอำนาจ หน้าที่ตามกฎหมาย การมีเครือญาติจำนวนมากอยู่ในตำบลและหมู่บ้าน การมีฐานะทางการเงินที่ดีและการให้ผล ประโยชน์ตอบแทนแก่ราษฎร (3) กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ได้เสนอแนวทางป้องกันและลดบทบาทในการเป็น หัวคะแนนไว้ 3 ประการ ดังนี้ 3.1) ให้เพิ่มค่าตอบแทน สิทธิประโยชน์และสวัสดิการ ให้เทียบเท่ากับข้าราชการ เพื่อสร้างขวัญและกำลังใจในการทำงานให้แก่กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน 3.2) ให้มีการบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจังและ เพิ่มบทลงโทษทางวินัยและอาญา เพื่อป้องกันกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน เข้าไปเป็นหัวคะแนน และวางตัวไม่เป็นกลาง ทางการเมือง 3.3) ข้าราชการในทุกส่วนราชการ ต้องปฏิบัติงานให้เต็มความสามารถในการแก้ไขปัญหาความ เดือดร้อนของประชาชน เพื่อเป็นการลดบทบาทของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ในการนำปัญหาความเดือดร้อนไป ประสานขอความช่วยเหลือจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภาโดยตรงโดยไม่ผ่านหน่วยงานภาครัฐ