การศึกษาเปรียบเทียบบทบาทสถานภาพและการทำหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านระหว่างการดำรงตำแหน่งตามวาระ 5 ปี และการดำรงตำแหน่งครบอายุ 60 ปี

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) บทบาทและอำนาจหน้าที่ของกำนันผู้ใหญ่บ้านของไทย ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน (2) บทบาทและอำนาจหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านของประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย และฟิลิปปินส์ ซึ่งมีโครงสร้างการบริหารราชการและลักษณะการปกครองท้องที่ในลักษณะที่ใกล้เคียงและ คล้ายคลึงกับประเทศไทย (3) บทบาท สถานภาพและการทำหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน เปรียบเทียบระหว่างการ ดำรงตำแหน่งตามวาระ 5 ปีและการดำรงตำแหน่งครบอายุ 60 ปี (4) แนวโน้มของกำนันผู้ใหญ่บ้านที่ควรเป็นไป ในอนาคต โดยการวิเคราะห์จากสภาพความเป็นมาของกำนันผู้ใหญ่บ้านในประเทศไทย ผลการวิจัยพบว่า (1) บทบาทและอำนาจหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้านของไทยตั้งแต่อดีตจนถึง ปัจจุบันมีลักษณะของความเป็นผู้นำ ดำรงบทบาทที่สำคัญคือ ผู้ปกครองดูแลลูกบ้านและทำหน้าที่เป็นตัวแทนของ รัฐ ในลักษณะของผู้ประสานงานหรือเป็นตัวเชื่อมตรงกลางระหว่างส่วนราชการกับประชาชนในหมู่บ้าน (2) กำนัน ผู้ใหญ่บ้านของประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย และฟิลิปปินส์จะมีบทบาทและภารกิจหน้าที่ในหลาย ประการที่คล้ายคลึงกับกรณีของไทยคือนอกจากจะทำหน้าที่ในฐานะผู้นำของชุมชนท้องถิ่นในการปกครองดูแล ชุมชนแล้ว ยังมีสถานภาพเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐซึ่้งมีบทบาทและอำนาจหน้าที่ตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายด้วย (3) การดำรงตำแหน่งครบอายุ 60 ปี ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำหน้าที่และการปฏิบัติงาน ทำให้มีความ ต่อเนื่อง มีการสั่งสมประสบการณ์อันเป็นผลดีต่อการตัดสินใจในการแก้ไขปัญหา ซึ่งหากการดำรงตำแหน่งเป็น วาระ 5 ปี ทำให้ต้องรับการสนับสนุนจากการเมืองอาจส่งผลต่อการปฏิบัติงานและไม่เกิดประสิทธิผลเท่าที่ควร (4) อนาคตแนวโน้มบทบาทและการทำหน้าที่ของกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ในฐานะตัวแทนของรัฐทำหน้าที่ในการเป็น กลไกการเชื่อมโยงและประสานความร่วมมือระหว่างส่วนราชการกับประชาชนในพื้นที่ยังคงมีความสำคัญอยู่ ค่อนข้างมาก ทั้งนี้กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน จะต้องกลับมาให้ความสำคัญต่อบทบาทภารกิจตามพระราชบัญญัติลักษณะ ปกครองท้องที่ พุทธศักราช 2457 อันเป็นบทบาทมาแต่เดิมมากขึ้น