การจัดองค์การศูนย์สุขภาพชุมชนเพื่อให้บริการด้านเอชไอวีในกลุ่มชาย ที่มีเพศสัมพันธ์กับชายและสาวประเภทสองของภาคประชาสังคม : กรณีศึกษาศูนย์สุขภาพฟ้าสีรุ้ง

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาวิธีการจัดองค์ การและโครงสร้างของศูนย์สุขภาพชุมชนใน การให้บริการด้านเอชไอวีในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายและสาวประเภทสองของภาคประชาสังคม (2) ศึกษาฐานคติในการจัดตั้งและการเข้าร่วมงานศูนย์ สุขภาพชุมชนในการให้ บริการด้านเอชไอวีในกลุ่มชายที่มี เพศสัมพันธ์กับชายและสาวประเภทสองของภาคประชาสังคม และ (3) เพื่อจัดทําข้อเสนอแนะทางนโยบายเพื่อให้ ตอบสนองต่อรูปแบบและแนวทางวิธีการจัดองค์การและโครงสร้างของศูนย์สุขภาพชุมชนเพื่อให้สอดคล้องกับการให้บริการด้านเอชไอวีในภาพรวมของประเทศ การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพเพื่อตอบคําถามวิจัยหลั ก 3 ข้อคือ 1) วิธีการจัดองค์การและโครงสร้างของศูนย์สุขภาพในฐานะที่เป็นองค์การภาคประชาสังคมเป็นอย่างไร 2) ฐานคติในการจัดตั้งศูนย์ สุขภาพชุมชนแห่งนี้มีลักษณะเช่นใด และ 3) มีข้อเสนอแนะทางนโยบายอะไรเพื่อให้ตอบสนองต่อรูปแบบและ แนวทางการจัดองค์การและโครงสร้างของศูนย์ สุขภาพชุมชนให้มีประสิทธิผลวิธีดำเนินการวิจัยเป็นการทบทวนเอกสารและการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากผู้ให้ข้อมูลหลักในศูนย์สุขภาพฟ้าสีรุ้งรามคำแหง จำนวน 9 ตัวอย่าง แล้วนำมาวิเคราะห์แบบเชิงประเด็น เครื่องมือที่ใช้คือแนวคำถามสัมภาษณ์แบบเจาะลึก ซึ่งมีการทดสอบคุณภาพ ในเรื่องความเที่ยงและความตรงโดยใช้ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 3 ท่าน จาการศึกษา พบว่า (1) วิธีการจัดองค์การและโครงสร้างของศูนย์ สุขภาพชุมชนในกรณีของศูนย์สุขภาพฟ้าสีรุ้งสามารถวิเคราะห์ออกมาเป็น 5 มิติคือ ด้านวัตถุประสงค์์ ซึ่งในด้านวัตถุประสงค์ มีความชัดเจนคือ เพื่อการเข้าถึงบริการในกลุ่มประชากรชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายและสาวประเภทสอง ด้านโครงสร้างองค์การแบบเครื่องจักรหรือองค์การระบบราชการแบบเครื่องจักรกลที่มีลักษณะงานเป็นกิจวัตร มีกฎระเบียบที่เป็นทางการมีอํานาจการบังคับบัญชาด้านบุคลากรมีทั้งที่บุคลากรที่มีใบประกอบวิชาชีพทางด้านการแพทย์ และบุคลากรที่มาจากชุมชนที่มีความหลากหลายทางเพศ ด้านข้อมูลมีทั้้งข้อมูลที่จัดทําเองและตามความต้องการของแหล่งทุน และด้านเทคนิคมี 3 ประการคือ ด้านวิชาการที่สนับสนุนโดยสภากาชาดไทย ด้านมาตรฐานที่กําหนด โดยกระทรวงสาธารณสุข และด้านการบริหารที่กำหนดโดยภาคประชาสังคมด้วยกัน (2) ฐานคติของการจัดตั้งศูนย์เป็นไปเพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ในการดําเนินงานตามตัวแบบเข้าถึง-ชักชวน-ตรวจ-รักษา-ป้องกัน-ต่อเนื่องที่เป็นมิตรกับกลุ่มเป้าหมายที่สุด และ (3) ในส่วนของข้อเสนอแนะทางนโยบายยังคงต้องมีการหาความสมดุลระหว่างกลไกปกติที่ผู้ ให้บริการเป็นบุคลากรวิชาชีพและการส่งเสริมให้บุคลากรจากพื้นที่ในชุมชนสามารถจัดบริการด้านเอชไอวีได้ด้วยตนเอง