ปัญหาทางกฎหมายในการกำหนดบทลงโทษของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎี และหลักการพื้นฐานเกี่ยวกับการกำหนดโทษของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ (2) ศึกษามาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการกำหนดบทลงโทษทางอาญาตามมาตรฐานสากล กฎหมายต่างประเทศและประเทศไทย (3) ศึกษาและวิเคราะห์ปัญหาทางกฎหมายในการกำหนดบทลงโทษของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ (4) เสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปัญหาการกำหนดบทลงโทษของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร เป็นสำคัญ ซึ่งเป็นการศึกษาข้อมูลจากบทบัญญัติกฎหมายที่เกี่ยวข้อง รายงานการวิจัย หนังสือวิชาการ วิทยานิพนธ์ บทความ วารสาร เอกสารต่าง ๆ รวมถึงข้อมูลจากสื่ออิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ผลการศึกษา พบว่า (1) ตามแนวคิดทฤษฎีการกำหนดโทษทางอาญา มีหลักการพื้นฐานว่าการลงโทษทางอาญาต้องไม่ก่อให้เกิดภาระแก่การดำเนินกระบวนการยุติธรรมจนเกินขอบเขต และมาตรการลงโทษทางอาญาต้องใช้กับกรณีที่ไม่มีทางเลือกอื่นที่เหมาะสมกว่าการลงโทษทางอาญาเท่านั้น (2) ตามกฎหมายไทยมีการกำหนดบทลงโทษของเจ้าหน้าที่ในการดำเนินการเกี่ยวกับการจัดซื้อจัดจ้างหรือการบริหารพัสดุ ที่ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบเพื่อให้เกิดความเสียหาย หรือปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยทุจริตไว้ในประมวลกฎหมายอาญาซึ่งเป็นบททั่วไป และยังกำหนดบทลงโทษไว้ในพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 อันเป็นบทเฉพาะอีกด้วย ต่างกับกฎหมายต่างประเทศที่กำหนดบทลงโทษกรณีเจ้าหน้าที่ปฏิบัติหรือละเว้นการปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบหรือโดยทุจริตไว้ในประมวลกฎหมายอาญาแต่เพียงอย่างเดียว มิได้นำความผิดดังกล่าวมาบัญญัติซ้ำในบทกฎหมายเฉพาะฉบับอื่น ๆ (3) การกำหนดโทษของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 มีลักษณะเป็นการกำหนดความผิดทางอาญามากเกินความจำเป็น ก่อให้เกิดสภาวการณ์กฎหมายอาญาเฟ้อ (4) เห็นควรให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมการกำหนดบทลงโทษของเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติการจัดซื้อจัดจ้างและการบริหารพัสดุภาครัฐ พ.ศ. 2560 ในมาตรา 120 โดยยกเลิกโทษอาญาและเห็นสมควรให้ใช้โทษปรับทางปกครอง และแนวคิดค่าเสียหายเชิงลงโทษมาใช้แทน เพื่อให้การบังคับใช้กฎหมายมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น