ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยพนักงานสอบสวนตามมาตรา 69/1 แห่งพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์ (1) ศึกษาเกี่ยวกับแนวคิด ทฤษฎี และหลักการพื้นฐานเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาต่อเด็กและเยาวชนที่กระทำความผิด (2) ศึกษาหลักเกณฑ์กฎหมายที่เกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยพนักงานสอบสวนของประเทศไทย และกฎหมายต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศนิวซีแลนด์ และประเทศอังกฤษ (3) วิเคราะห์บทบัญญัติของกฎหมายเกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเขาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยพนักงานสอบสวนของประเทศไทยประกอบการวิเคราะห์กับกฎหมายของประเทศนิวซีแลนด์ และประเทศอังกฤษ (4) เสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญา โดยพนักงานสอบสวนตามมาตรา 69/1 แห่งพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553 ให้ชัดเจนและสมบูรณ์ยิ่งขึ้น การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสารจากบทบัญญัติของกฎหมาย ตำรากฎหมาย บทความทางวิชาการ คำพิพากษา ความเห็นทางกฎหมาย เว็บไซต์ และเอกสารอื่นที่เกี่ยวข้องทั้งในประเทศไทยประเทศนิวซีแลนด์ และประเทศอังกฤษ ผลการศึกษาพบว่า (1) ตามแนวคิด ทฤษฎี และหลักการพื้นฐานเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาต่อเด็กและเยาวชนที่กระทำความผิดนั้นมีวัตถุประสงค์ในการแก้ไขบำบัดฟื้นฟูมากกว่าการลงโทษแก้แค้นทดแทน (2) ประเทศไทย ประเทศนิวซีแลนด์ และประเทศอังกฤษต่างมีบทบัญญัติเกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยพนักงานสอบสวน (3) กฎหมายเกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยพนักงานสอบสวนของไทยมีข้อจำกัดค่อนข้างมาก เมื่อเปรียบเทียบกับกฎหมายของนิวซีแลนด์และอังกฤษ ได้แก่ บทบาทของพนักงานสอบสวนในการใช้ดุลพินิจเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญา การกำหนดบุคคลที่สามารถได้รับการเบี่ยงเบนคดี การกำหนดประเภทคดีที่สามารถได้รับการเบี่ยงเบนคดี การกำหนดจำนวนครั้งที่กระทำความผิด ซึ่งเป็นเงื่อนไขของการเบี่ยงเบนคดี การกำหนดวิธีการในการแก้ไขบำบัดฟื้นฟูพฤติกรรมที่ฝ่าฝืนกฎหมายของผู้กระทำความผิด (4) ผู้ศึกษาจึงเสนอแนะแนวทางในการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายเกี่ยวกับการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็ก และเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญาโดยพนักงานสอบสวนตามมาตรา 69/1 แห่งพระราชบัญญัติศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553 โดยกำหนดให้อำนาจพนักงานสอบสวนสามารถใช้ดุลพินิจในการเบี่ยงเบนผู้กระทำผิดที่เป็นเด็กและเยาวชนออกจากกระบวนการยุติธรรมทางอาญามากขึ้น กำหนดให้ผู้กระทำผิดที่เป็นเยาวชนสามารถได้รับการเปี่ยงเบนคดีได้ด้วย แก้ไขประเภทคดีให้ รวมถึงคดีที่มีอัตราโทษจำคุกอย่างสูงไม่เกิน 3 ปีสามารถได้รับการเบี่ยงเบนคดี ไม่นำจำนวนครั้งของการกระทำผิดมาเป็นเงื่อนไขของการเบี่ยงเบนคดี และให้อำนาจพนักงานสอบสวนหรือเจ้าพนักงานอื่นสามารถเลือกใช้วิธีการจัดการกับผู้กระทำผิดได้หลากหลายมากขึ้น เพื่อให้เหมาะสมกับพฤติกรรมและการกระทำผิดของเด็กและเยาวชนแต่ละราย