รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาลในสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนารูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาล ในสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข 2) ตรวจสอบรูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ พร้อมทั้งศึกษาอิทธิพลของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การ และ 3) ศึกษาแนวทางการสร้างความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาลการวิจัยครั้งนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมวิธี แบ่งการดำเนินการวิจัยเป็น 3 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 พัฒนารูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาล โดยศึกษาองค์ประกอบและตัวชี้วัดของความผูกพันต่อองค์การและของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การ จากการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 15 คน ระยะที่ 2 ตรวจสอบรูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุที่ผู้วิจัยพัฒนากับข้อมูลเชิงประจักษ์ พร้อมทั้งศึกษาอิทธิพลทางตรง อิทธิพลทางอ้อม และอิทธิพลรวมของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การ โดยสอบถามอาจารย์พยาบาล ในสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก จำนวน 586 คน จาก 30 สถาบัน และระยะที่ 3 ศึกษาแนวทางการสร้างความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาล ด้วยการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 8 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงโครงสร้าง แบบสอบถามเกี่ยวกับความผูกพันต่อองค์การ ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง การรับรู้ความยุติธรรมในองค์การ การรับรู้การสนับสนุนจากองค์การ และความพึงพอใจในงาน ซึ่งมีค่าความเที่ยงเท่ากับ .90, .99, .96, 97 และ .97 ตามลำดับ และแนวคำถามเพื่อการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับความเป็นไปได้ในการสร้างความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาล การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้างเชิงเส้นและการวิเคราะห์เนื้อหาผลการวิจัยปรากฏดังนี้ 1) รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของปัจจัยที่มีผลต่อความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาล ในสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข ประกอบด้วย ตัวแปรแฝงภายนอก 1 ตัวแปร คือ ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ตัวแปรแฝงภายใน 4 ตัวแปร คือ การรับรู้ความยุติธรรมในองค์การ การรับรู้การสนับสนุนจากองค์การ ความพึงพอใจในงาน และความผูกพันต่อองค์การ และพบตัวแปรสังเกตได้จำนวน 20 ตัวแปร 2) รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของความผูกพันต่อองค์การของอาจารย์พยาบาลมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ ( - test = 82.115, df = 64, p-value = 0.0632 (p > .05), CFI = 0.998, TLI = 0.995, RMSEA = 0.022, SRMR = 0.027) 3) ความผูกพันต่อองค์การได้รับอิทธิพลรวมมากที่สุดจากความพึงพอใจในงาน รองลงมา ได้แก่ การรับรู้ความยุติธรรมในองค์การ และภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 1.414, 1.149 และ 0.528 ตามลำดับ ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ .05 ปัจจัยที่มีอิทธิพลทางตรงเชิงบวกต่อความผูกพันต่อองค์การ คือ ความพึงพอใจในงาน โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 1.414 ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ .05 สำหรับปัจจัยที่มีอิทธิพลทางอ้อมต่อความผูกพันต่อองค์การ คือ ภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง โดยมีค่าสัมประสิทธิ์อิทธิพลเท่ากับ 0.89 ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ .05 และ 4) แนวทางการสร้างความผูกพันต่อองค์การครอบคลุม 4 ด้าน ได้แก่ การพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในผู้อำนวยการและผู้บริหารวิทยาลัยพยาบาล การส่งเสริมการรับรู้ความยุติธรรมในองค์การ การเพิ่มพูนการรับรู้การสนับสนุนจากองค์การ และการสร้างความพึงพอใจในงานของอาจารย์พยาบาล