การปฏิรูปกฎหมายอาญา : ศึกษากรณีความผิดฐานประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์โดยไม่ได้รับใบอนุญาต ตามพระราชบัญญัติภาพยนตร์และวีดิทัศน์ พ.ศ. 2551

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาหลักเกณฑ์ แนวคิด และทฤษฎีที่เกี่ยวกับการกำหนดความผิดทางอาญา ทฤษฎีเกี่ยวกับการลงโทษ แนวคิดเกี่ยวกับอาญาเฟ้อ และหลักเกณฑ์การปฏิรูปกฎหมาย (2) ศึกษามาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์หรือวีดีทัศน์ของไทย และของต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศญี่ปุ่น และประเทศสหรัฐอเมริกา (3) วิเคราะห์การปฏิรูปกฎหมายอาญา เกี่ยวกับการประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์ หรือวีดิทัศน์ของไทยและของต่างประเทศ ได้แก่ ประเทศญี่ปุ่น และประเทศสหรัฐอเมริกา (4) เสนอแนะมาตรการทางกฎหมายเกี่ยวกับการประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์หรือวีดีทัศน์ของไทย เพื่อให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 77 และแผนการปฏิรูปประเทศด้านกฎหมาย การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสารจากหนังสือ ตำรา บทความ วิทยานิพนธ์ คำพิพากษา รายงานการประชุมสภา บันทึกความเห็นคณะกรรมการกฤษฎีกา ตลอดจนข้อมูลจากอินเตอร์เน็ต และบทบัญญัติกฎหมายต่างๆ ของประเทศไทย ประเทศญี่ปุ่น และประเทศสหรัฐอเมริกา ผลการศึกษาพบว่า (1) การกระทำที่จะกำหนดให้เป็นความผิดอาญาได้นั้นจะต้องมีลักษณะที่เป็นภยันตราย ต่อสังคม และคนในสังคมส่วนมากเห็นว่าเป็นพฤติกรรมที่น่าตำหนิ น่ารังเกียจ และไม่สมควรให้อภัย ประกอบกับการลงโทษทางอาญาหากไม่ตอบสนองต่อวัตถุประสงค์ในการลงโทษก็ไม่สมควรบัญญัติให้เป็นกฎหมายอาญา ซึ่งการกำหนดความผิดอาญาที่มากเกินไปทำให้เกิดกฎหมายอาญาเฟ้อ โดยการปฏิรูปกฎหมายมีหลักเกณฑ์ว่าให้ยกเลิกหรือปรับปรุงกฎหมายที่หมดความจำเป็น (2) ในประเทศไทย ผู้ใดประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์หรือวีดิทัศน์ โดยไม่ได้รับใบอนุญาต จะต้องรับโทษทางอาญา แต่ในประเทศญี่ปุ่นและประเทศสหรัฐอเมริกา ผู้ประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์หรือวีดิทัศน์ ไม่จำเป็นต้องขอใบอนุญาตประกอบกิจการ แต่ผู้ประกอบกิจการซื้อ ขายซีดีและดีวีดี ซอฟต์แวร์เกม ซึ่งเป็นสินค้ามือสอง จะต้องขออนุญาตประกอบธุรกิจสินค้ามือสอง (3) ประเทศญี่ปุ่นและประเทศสหรัฐอเมริกาได้ปฏิรูปกฎหมายเกี่ยวกับการประกอบกิจการโดยการยกเลิกหรือปรับปรุงกฎหมายที่ไม่จำเป็น ซึ่งคล้ายคลึงกับหลักเกณฑ์การปฏิรูปกฎหมายของประเทศไทย (4) ควรยกเลิกความผิดฐานประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายภาพยนตร์โดยไม่ได้รับใบอนุญาตจากนายทะเบียน ตามมาตรา 38 วรรคหนึ่ง และโทษตามมาตรา 79 และความผิดฐานประกอบกิจการให้เช่า แลกเปลี่ยน หรือจำหน่ายวีดิทัศน์ โดยไม่ได้รับใบอนุญาตจากนายทะเบียน ตามมาตรา 54 วรรคหนึ่ง และโทษตามมาตรา 82 ตามพระราชบัญญัติภาพยนตร์และวีดิทัศน์ พ.ศ. 2551