มาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาอุตสาหกรรม

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาความเป็นมาของการถ่ายทอดเทคโนโลยี (2) ศึกษามาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยีของราชอาณาจักรไทย สาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม และประเทศญี่ปุ่น (3) วิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยีของไทย (4) เสนอแนวทางในการกำกับดูแลการถ่ายทอดเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับประเทศไทย การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีการวิจัยเอกสาร โดยมีการรวบรวมข้อมูลจากตำราทางกฎหมาย วิทยานิพนธ์ บทความ และฐานข้อมูลทางอินเตอร์เน็ต ควบคู่กับการศึกษาเปรียบเทียบมาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยีของไทย จีน เวียดนาม และญี่ปุ่น ผลการวิจัยพบว่า (1) เทคโนโลยีคือพลังขับเคลื่อนที่นำไปสู่การพัฒนาอุตสาหกรรม ประเทศกำลังพัฒนาจึงมีการเปิดเสรีทางเศรษฐกิจ โดยมุ่งหวังว่าจะได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีผ่านการลงทุนจากต่างประเทศและการทำสัญญาทางเทคโนโลยีกับชาวต่างชาติ (2) จีน ญี่ปุ่น และเวียดนามมีการใช้บังคับกฎหมายว่าด้วยการลงทุนจากต่างประเทศและกฎหมายทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อให้ความคุ้มครองแก่การลงทุนจากต่างประเทศและสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาของชาวต่างชาติ ในขณะเดียวกัน ทั้งสามประเทศนี้ก็มีการดำเนินนโยบายอุตสาหกรรมและการใช้บังคับกฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันการผูกขาดด้านทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อก่อให้เกิดการถ่ายทอดเทคโนโลยีอย่างเป็นธรรม (3) ประเทศไทยยังไม่มีกรอบทางกฎหมายในการกำกับดูแลการถ่ายทอดเทคโนโลยีที่ชัดเจน (4) ประเทศไทยควรจัดทำกฎหมายแม่แบบว่าด้วยการถ่ายทอดเทคโนโลยี อันมีบทบัญญัติเกี่ยวกับการป้องกันการผูกขาดด้านทรัพย์สินทางปัญญา เพื่อก่อให้เกิดความสมดุลระหว่างการเปิดเสรีทางเศรษฐกิจกับการกำกับดูแลการถ่ายทอดเทคโนโลยี ซึ่งจะทำให้ประเทศไทยได้รับประโยชน์จากการเปิดเสรีทางเศรษฐกิจในแง่ของการถ่ายทอดเทคโนโลยี โดยไม่ขัดแย้งกับกติกาแห่งองค์การการค้าโลก