ความคิดทางการเมืองตามทัศนะของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตโต) ผ่านหนังสือมองอเมริกามาแก้ปัญหาไทย

Abstract

การศึกษาวิจัยมีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์แนวความคิดทางการเมืองของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ที่ปรากฏในหนังสือมองอเมริกามาแก้ปัญหาไทย (2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ถึงสาเหตุที่มาของปัญหาทางสังคม การเมืองที่ปรากฏในหนังสือมองอเมริกามาแก้ปัญหาไทย (3) เพื่อวิเคราะห์แนวทางแก้ปัญหาสังคม การเมือง ตามทัศนะของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ที่ปรากฏในหนังสือมองอเมริกา มาแก้ปัญหาไทยการวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการวิจัยเอกสาร โดยใช้แนวคิดการตีความวรรณกรรมซึ่งนำข้อมูลมาวิเคราะห์เนื้อหาโดยการวิเคราะห์เชิงพรรณนาผลการวิจัยพบว่า (1) แนวความคิดทางการเมืองของสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) ได้รับอิทธิพลมาจากคำสอนทางพระพุทธศาสนาโดยตรง แนวความคิดทางการเมืองแบ่งออกได้เป็น 2 ประการ คือ แนวความคิดประการแรกมีคุณค่าทางด้านคุณธรรม จริยธรรม การเมืองจะต้องก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อมนุษย์และสรรพสิ่ง คือก่อให้เกิดประโยชน์ต่อตนเอง ต่อผู้อื่น และเป็นประโยชน์ต่อสังคม ประการที่สอง รูปแบบการปกครอง สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) เห็นว่าไม่ว่าจะเป็นการปกครองในรูปแบบใดก็ตามจะต้องอิงหลักธรรมมาใช้ จึงจะเป็นการปกครองที่ดีที่สุด ขณะที่ระบบการปกครองแบบประชาธิปไตยที่เป็นธรรมาธิปไตยคือการปกครองแบบคนดีหลายคน ดีกว่าการปกครองที่มีคนดีเพียงคนเดียว ถือว่าเป็นการปกครองที่ดีที่สุด (2) ด้านสภาพปัญหาสังคม การเมืองไทยตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน คือ เกิดจากการรับเอาวัฒนธรรมแนวคิดทางการเมืองต่างๆของตะวันตกมาปฏิบัติโดยไม่ได้คำนึงถึงรากฐานวัฒนธรรมของตนเอง (3) แนวทางในการแก้ไขปัญหาสังคม และการเมือง สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ.ปยุตฺโต) เห็นว่าการกลับมาพัฒนาคนในสังคมให้อยู่บนพื้นฐานภูมิปัญญาวัฒนธรรมไทย สร้างจริยธรรมนักการเมือง และสร้างสรรค์ธรรมาธิปไตยให้เป็นพื้นฐานประชาธิปไตย คือ การนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้เป็นหลักในการพัฒนาสังคม และการเมืองไทย