การดำเนินคดีอาญาในความผิดต่อส่วนตัวศึกษาเฉพาะการปฏิเสธไม่รับคำร้องทุกข์นอกเขตอำนาจการสอบสวน

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวคิด ทฤษฎีเกี่ยวกับการดำเนินคดีอาญาหลักการดำเนินคดีอาญาในความผิดต่อส่วนตัวและหลักการสอบสวนคดีอาญา (2) ศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายของประเทศไทยกับกฎหมายของประเทศอินเดีย และสหพันธรัฐเยอรมัน (3) ศึกษาวิเคราะห์ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการปฏิเสธไม่รับคำร้องทุกข์นอกเขตอำนาจการสอบสวนของพนักงานสอบสวน (4) เสนอแนะ แนวทางแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับการปฏิเสธไม่รับคำร้องทุกข์นอกเขตอำนาจการสอบสวน การศึกษาค้นคว้าอิสระเรื่องนี้เป็นการวิจัยคุณภาพโดยการวิจัยเอกสาร จากการศึกษาวิเคราะห์ แนวคิด ทฤษฎี กฎหมายที่เกี่ยวข้องจากตำรากฎหมาย บทความ วิทยานิพนธ์ วารสารทางวิชาการ รายงานวิจัย และฐานข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ทั้งของไทยและต่างประเทศ โดยนำมาวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ เพื่อนำมาเป็นแนวทางในการเสนอแนะแก้ไขปัญหาการปฏิเสธไม่รับคำร้องทุกข์นอกเขตอำนาจการสอบสวน ผลการศึกษาพบว่า (1) การดำเนินคดีอาญาในความผิดต่อส่วนตัว ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา กำหนดให้ผู้เสียหายจะต้องร้องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน การร้องทุกข์จึงเป็นเงื่อนไขสำคัญที่ทำให้พนักงานสอบสวนมีอำนาจสอบสวนและพนักงานอัยการมีอำนาจฟ้องคดีต่อศาล อันเป็นการดำเนินคดีอาญาโดยรัฐ (2) การร้องทุกข์ตามกฎหมายไทยยังไม่มีความชัดเจนในเรื่องเขตอำนาจหน้าที่ในการรับคำร้องทุกข์ของพนักงานสอบสวน เปรียบเทียบกับสหพันธรัฐเยอรมันที่กำหนดให้ผู้เสียหายสามารถร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจและพนักงานอัยการได้โดยทั่วไปไม่จำกัดเรื่องเขตอำนาจการสอบสวน และประเทศอินเดียผู้เสียหายสามารถร้องทุกข์ต่อเจ้าหน้าที่ตำรวจทางโทรศัพท์และทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ (3) การปฏิเสธไม่รับคำร้องทุกข์นอกเขตอำนาจการสอบสวนมีสาเหตุมาจากบทบัญญัติกฎหมายที่ไม่ชัดเจน มีช่องว่างให้พนักงานสอบสวนสามารถใช้ดุลพินิจได้โดยมิชอบ กล่าวคือ พนักงานสอบสวนอาจปฏิเสธไม่รับคำร้องทุกข์นอกเขตอำนาจการสอบสวน (4) เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว สมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาให้ชัดเจนยิ่งขึ้น เพื่อเป็นการประกันสิทธิในการริเริ่มดำเนินคดีอาญาของผู้เสียหายให้ทั่วถึงและเป็นธรรม