ผลของโปรแกรมการจัดระบบบริการพยาบาลต่อความพึงพอใจ และพฤติกรรมในการดูแลตนเองเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากรังสีรักษา ในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอ ศูนย์มหาวชิราลงกรณ ธัญบุรี

Abstract

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบความพึงพอใจและ พฤติกรรมในการดูแลตนเองเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากรังสีรักษา ระหว่างผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการดูแลตามโปรแกรมการจัดระบบบริการพยาบาลกับผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับการดูแลตามปกติ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาครั้งนี้ได้แก่ ผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับการรักษาด้วยรังสีรักษาแบบผู้ป่วยนอก ที่ศูนย์มหาวชิราลงกรณ ธัญบุรี จำนวน 40 ราย แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม จำนวนเท่ากัน ได้แก่กลุ่มควบคุม ที่ได้รับการดูแลตามปกติ และกลุ่มทดลอง ที่ได้รับการดูแลตามโปรแกรมการจัดระบบบริการพยาบาล เครื่องมือในการวิจัยได้แก่ โปรแกรมการจัดระบบบริการพยาบาล ประกอบด้วยแผนการสอนเรื่องการปฏิบัติตัวเมื่อได้รับการรักษาด้วยรังสีรักษาบริเวณศีรษะและคอ ภาพพลิกเรื่องการ ปฏิบัติตัวเมื่อได้รับการฉายรังสีบริเวณศีรษะและคอ โมเดลฟัน คู่มือการดูแลตนเอง และเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลประกอบด้วยแบบวัดความพึงพอใจต่อการบริการ จำนวน 19 ข้อ แบบวัดพฤติกรรมในการดูแลตนเองเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากรังสีรักษา จำนวน 27 ข้อ ซึ่งผู้วิจัยสร้างขึ้น ตรวจสอบความตรงตามเนี้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่าน มีค่าความเที่ยง 0.89 และ 0.84 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาได้แก่ จำนวนและร้อยละ สถิติไคสแควร์ และการทดสอบค่าทีอิสระ ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้ป่วยในกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนความพึงพอใจสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทั้งโดยรวมและรายด้าน ยกเว้นด้านคุณภาพของการบริการ พบว่าผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มมีค่าเฉลี่ยคะแนนความพึงพอใจไม่แตกต่างกัน 2) ผู้ป่วยในกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมในการดูแลตนเองเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากรังสีรักษาโดยรวมสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 โดยมีค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเองดีที่สุดในเรื่องการดูแลผิวหนัง ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าโปรแกรมการจัดระบบบริการพยาบาลที่พัฒนาขึ้นช่วยให้ผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับรังสีรักษามีพฤติกรรมการดูแลตนเองดีขึ้นและมีความพึงพอใจในบริการสูงขึ้นจงควรมีการพัฒนาระบบบริการพยาบาลในผู้ป่วยมะเร็งกลุ่มอื่น เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมการดูแลตนเองอย่างถูกต้อง มีความปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อนและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น