ความคิดเห็นของเกษตรกรต่อการดำเนินงานของโครงการธนาคารพันธุ์ข้าวตำบลบ้านหัน อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพทางสังคมและเศรษฐกิจ ของเกษตรกรที่เป็นสมาชิกโครงการธนาคารพันธุ์ข้าวตำบลบ้านหัน (2) ความคิดเห็นของเกษตรกรที่เป็นสมาชิกต่อการดำเนินงานของโครงการธนาคารพันธุ์ข้าวตำบลบ้านหัน (3) ปัญหาและข้อเสนอแนะของเกษตรกรที่เป็นสมาชิกเกี่ยวกับการดำเนินงานโครงการธนาคารพันธุ์ข้าว ผลการวิจัย พบว่า (1) เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 54.09 ปี จบการศึกษาระดับประถมศึกษา ทำนาเป็นอาชีพหลัก มีประสบการณ์การทำนาเฉลี่ย 30.45 ปี มีแรงงานในครัวเรือนเฉลี่ย 2.23 คน แรงงานจ้างเฉลี่ย 5.02 คน เกษตรกรปลูกข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เฉลี่ย 15.80 ไร่ เกือบทั้งหมดปลูกข้าวแบบนาหว่าน นอกจากกู้ยืมเมล็ดพันธุ์ข้าวในโครงการฯ มีเกษตรกรเกือบครึ่งหนึ่งใช้เมล็ดพันธุ์ที่เก็บเอง โดยไม่จัดทำ แปลงเพาะ และมีเล็กน้อยที่ทดสอบความงอกโดยการจัดทำแปลงเพาะขนาดเล็ก เกษตรกรมีรายได้จากการทำนาในฤดูกาลที่ผ่านมาเฉลี่ย 78,958.72 บาท รายได้อื่นๆ ในปีที่ผ่านมา 125,992.70 บาท มีหนี้สินเฉลี่ย 192,931.37 บาท โดยกู้เงินจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรมากที่สุด เกษตรกรเกินกว่าครึ่งใช้เงินทุนตนเอง ในการทำนา เกษตรกรส่วนใหญ่ไม่เคยอบรมและศึกษาดูงานเกี่ยวกับการทำนา ได้รับข้อมูลข่าวสารของโครงการจากการประชาสัมพันธ์เสียงตามสายของชุมชน ตัดสินใจเข้าร่วมโครงการฯ เพราะได้กู้ยืมเมล็ดพันธ์ข้าวที่มีคุณภาพ (2) เกษตรกรเห็นด้วยกับข้อกำหนดของโครงการฯ ในระดับมาก เรียงลาดับการเห็นด้วยจากมากไปน้อย ดังนี้ 1) ด้านวัตถุประสงค์ 2) ด้านหลักเกณฑ์ เงื่อนไขและข้อกาหนด และ 3) ด้านที่ทาการโครงการฯ และเกษตรกรเห็นด้วยกับการดำเนินกิจกรรมของโครงการฯ ในระดับมาก เรียงลาดับการเห็นด้วยจากมากไปน้อย ดังนี้ 1) ด้านเมล็ดพันธุ์ข้าว 2) ด้านบทบาท/ภารกิจ ที่ได้ดาเนินการที่ผ่านมา 3) ด้านคณะกรรมการ และ 4) ด้านการบริหารงาน (3) เกษตรกรเห็นว่าข้อกาหนดของโครงการฯ มีปัญหาระดับน้อย เรียงลำดับปัญหาจากน้อยไปมาก ดังนี้ 1) ด้านวัตถุประสงค์ 2) ด้านที่ทำการโครงการฯ และ 3) ด้านหลักเกณฑ์ เงื่อนไขและข้อกำหนด และเกษตรกรเห็นว่าการดำเนินกิจกรรมของโครงการฯ มีปัญหาระดับน้อย เรียงลำดับปัญหาจากน้อยไปมาก ดังนี้ 1) ด้านเมล็ด พันธุ์ข้าว 2) ด้านบทบาท/ภารกิจ ที่ได้ดำเนินการที่ผ่านมา 3) ด้านคณะกรรมการ และ 4) ด้านการบริหารงาน ส่วนข้อเสนอแนะ เกษตรกรเสนอว่าควรดำเนินการอย่างจริงจังกับสมาชิกที่ผิดนัดและไม่ส่งคืนค่าเมล็ดพันธุ์ข้าวต้นทุนมากที่สุด รองลงมาเสนอว่า ควรจัดหาเมล็ดพันธุ์ข้าวที่หลากหลายพันธุ์ไว้ให้สมาชิกกู้ยืม