การจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสำปะหลังของสหกรณ์นิคมคลองสวนหมาก จำกัด จังหวัดกำแพงเพชร

Abstract

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) กระบวนการจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสําปะหลัง ของสหกรณ์ 2 ) ปัญหาและอุปสรรคของการจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสําปะหลังของสหกรณ์ และ 3) เสนอแนะแนวทางการลดต้นทุนการจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสําปะหลังของสหกรณ์นิคมคลองสวน หมาก จํากัด จังหวัดกำแพงเพชร การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ประชากรที่ศึกษา คือ กรรมการดําเนินการ และเจ้าหน้าที่สหกรณ์ นิคมคลองสวนหมาก จํากัด ทั้งหมด 34 คน กำหนดขนาดตัวอย่างแบบเจาะจงเฉพาะผู้ที่เกี่ยวข้อง จํานวน 10 คน และ การรวบรวมข้อมูลทุติยภูมิของสหกรณ์ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลคือ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง การ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการจัดกลุ่มและวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษา พบว่า 1) กระบวนการจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสําปะหลังของสหกรณ์ ประกอบด้วย ต้นนํ้าจากแหล่งกำเนิดวัตถุดิบจากสมาชิกปลูกมันสําปะหลัง ตั้งแต่ขั้นตอนการเตรียมดิน การเตรียมพันธุ์ การปลูก การดูแลรักษา และ การเก็บเกี่ยว กลางนํ้า สหกรณ์ทําหน้าที่รับซื้อมันสําปะหลัง ตั้งแต่ การรวบรวมมัน สําปะหลังจากสมาชิก กระบวนการแปรรูปมันสําปะหลังหัวสดเป็นมันเส้นสะอาด และ ปลายนํ้า สหกรณ์จําหน่ายมัน เส้นสะอาดให้แก่สหกรณ์โคนมมวกเหล็ก จํากัด ตั้งแต่การลงนามบันทึกข้อตกลงซื้อขายมันเส้นสะอาด การควบคุม สินค้าคงคลัง การตรวจสอบคุณภาพ การขนส่ง การส่งคืนสินค้าถ้าไม่ได้มาตรฐาน และการรับเงินค่าสินค้า 2) ปัญหา อุปสรรคของการจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสําปะหลังคือ (1) สมาชิกส่วนใหญ่ปลูกมันสําปะหลังพันธุ์ที่ไม่ เหมาะสมกบการแปรรูป (2) มันสําปะหลังมีราคาสูงและมีการแข่งขันสูงกับลานมันข้างเคียง (3) สมาชิกส่วนใหญ่จ้าง เก็บเกี่ยวผลผลิตไม่พิถีพิถันในการเก็บเกี่ยว (4) ลานตากของสหกรณ์ยังไม่เพียงพอกับกำลังการผลิต (5) การแปรรูปมัน สําปะหลังขึ้นอยู่กับสภาพดินฟ้า อากาศ ไม่สามารถควบคุมได้ และ(6) สหกรณ์ไม่มีรถบรรทุกของสหกรณ์เองทําให้ ค่าใช้จ่ายสูง ทั้งนี้จากข้อมูลทางการเงินของสหกรณ์ปี 2558 สหกรณ์ขาดทุนจากการตีราคาสินค้าลดลง ดอกเบี้ยจ่ายเงินกู้ เพื่อแปรรูป ค่าเสื่อมราคาเครื่องจักร และเงินเดือน/ค่าจ้าง เพิ่มสูงกว่าปีที่ 2557 ค่อนข้างมาก จึงมีผลทําให้ธุรกิจแปรรูป มันเส้นของสหกรณ์ขาดทุน 3) แนวทางการลดต้นทุนการจัดการห่วงโซ่อุปทานธุรกิจแปรรูปมันสําปะหลัง ได้แก่ (1) ส่งเสริมให้สมาชิกปลูกมันสําปะหลังพันธุ์ที่เหมาะสมกับการแปรรูป ได้แก่ พันธุ์ระยอง 5 ระยอง 9 และเขียวบราซิล (2) เน้นเก็บเกี่ยวมันหัวสะอาด ตัดเหง้าเขย่าดิน (3) สหกรณ์จะต้องวางแผนการรวบรวมและแปรรูปให้สอดคล้องกัน เพื่อลดการสูญเสียนํ้าหนักจัดหาแหล่งเงินกู้ดอกเบี้ยตํ่า และจัดหารถบรรทุกเพื่อใช้ในการขนส่ง