บทบาทของ "พ่อเลี้ยง" ต่อโลกทัศน์ทางการเมืองในการเมืองท้องถิ่น อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาที่มาของการเกิดโลกทัศน์ทางการเมืองจากบทบาทของ “พ่อเลี้ยง” 2) เพื่อศึกษาบทบาทและอิทธิพลของ “พ่อเลี้ยง” ต่อโลกทัศน์ทางการเมืองในการเมืองท้องถิ่น อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ การเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 3 กลุ่ม กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา คือ กลุ่มที่ 1 นักวิชาการมหาวิทยาลัยพะเยา กลุ่มที่ 2 พ่อเลี้ยงในอำเภอเถิน จังหวัดลำปาง กลุ่มที่ 3 ผู้รู้ในชุมชนและปราชญ์ชาวบ้าน ผลการศึกษาพบว่า 1) “พ่อเลี้ยง” เกิดขึ้นในยุคหลังการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ และนำมาสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองตั้งแต่หลังลงนามในสนธิสัญญาบาวริ่ง พ.ศ. 2398 ที่ลงนามกับอังกฤษ 2) “พ่อเลี้ยง” ได้เข้าสู่ตำแหน่งทางการเมืองในระยะของความขัดแย้งใน ปี พ.ศ. 2500-2516 ในช่วงที่จอมพลสฤษดิ์เข้ามามีอำนาจ ต่อมาเมื่อจอมพลถนอม กิตติขจร ได้เข้ามาสืบทอดอำนาจหลังจากที่จอมพลสฤษดิ์เสียชีวิต รัฐบาลของจอมพลถนอมได้เร่งรัด “นโยบายพัฒนา” เพิ่มมากขึ้น ซึ่งทำให้หัวเมืองต่างๆ กลายเป็นจุดสนใจในการท่องเที่ยว ทำรายได้เป็นจำนวนมากให้กับนายทุนในช่วงนี้กลุ่มนายทุนภาคเหนือ ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการเมืองอย่างจริงจัง โดยเฉพาะการเมืองท้องถิ่นในระดับเทศบาล 3) “พ่อเลี้ยง” เป็นบุคคลที่มีความสำคัญอย่างมากในท้องถิ่น เป็นผู้ที่สามารถพัฒนาท้องถิ่นในด้านต่างๆ ได้ เพราะเป็นผู้ที่มีความพร้อมในหลายด้าน สิ่งที่สำคัญคือ เป็นผู้ที่มีความมั่งคั่งร่ำรวย เป็นผู้กว้างขวางรู้จักกับผู้หลักผู้ใหญ่มากมายในท้องถิ่น มีท้องถิ่นที่เป็นฐานอำนาจของตัวเอง เป็นผู้ที่สามารถเข้าได้กับทุกคนตั้งแต่ชาวบ้านยากจนไปจนถึงผู้มีฐานะสูงได้ เป็นผู้ที่ให้การช่วยเหลือชาวบ้านในทุกๆ เรื่อง ที่ชาวบ้านเดือดร้อนต้องการขอความช่วยเหลือ