การพัฒนาทักษะการรู้สารสนเทศของนักศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) พัฒนามาตรฐานการรู้สารสนเทศของนักศึกษาระดับปริญญาตรี สาขาวารสารศาสตร์ในประเทศไทย (2) ศึกษาระดับทักษะการรู้สารสนเทศของนักศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์ และ (3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาทักษะการรู้สารสนเทศของนักศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์ วิธีการวิจัยใช้การวิจัยแบบผสานวิธี โดยการวิเคราะห์เอกสารการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลักกลุ่มที่ 1 ผู้ทรงคุณวุฒิด้านการรู้สารสนเทศและวารสารศาสตร์จากประเทศไทย ญี่ปุ่น และออสเตรเลีย จำนวน 44 คน การส่งแบบสอบถามความคิดเห็นผู้ให้ข้อมูลหลักกลุ่มที่ 2 อาจารย์ นักวิชาการ และนักวิชาชีพสาขาบรรณารักษศาสตร์/ สารสนเทศศาสตร์ วารสารศาสตร์/นิเทศศาสตร์ จำนวน 38 คน การศึกษาระดับทักษะการรู้สารสนเทศของนักศึกษา ระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์ชั้นปี ที่ 2 – 4 สุ่มแบบหลายขั้นตอนจำนวน 409 คน และการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลักกลุ่มที่ 3 รองคณบดีฝ่ายวิชาการ อาจารย์ประจำหลักสูตรวารสารศาสตร์ ผู้อำนวยการ/หัวหน้าห้องสมุด/บรรณารักษ์ห้องสมุดสถาบันอุดมศึกษา และผู้บริหารสมาคมวิชาชีพวารสารศาสตร์ จำนวน 20 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบบันทึก แบบสัมภาษณ์ แบบสอบถาม และแบบทดสอบ การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณใช้ การวิเคราะห์ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า (1) มาตรฐานการรู้สารสนเทศของนักศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์ ประกอบด้วย 6 มาตรฐาน 13 สมรรถนะหลัก และ 32 สมรรถนะย่อย (2) นักศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์มีทักษะการรู้สารสนเทศโดยรวมในระดับปานกลาง มาตรฐานที่มีคะแนนเฉลี่ยสูงสุดคือมาตรฐานที่ 1 การกำาหนดความต้องการสารสนเทศและแหล่งสารสนเทศได้ โดยมีทักษะการรู้สารสนเทศในระดับปานกลาง และมาตรฐานที่มีคะแนนเฉลี่ยต่ำที่สุดคือมาตรฐานที่ 5 การใช้สารสนเทศเพื่อการผลิตและนำเสนอเรื่องโดยยึดหลักจริยธรรมและจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ โดยมีทักษะการรู้สารสนเทศในระดับต่ำ และ (3) แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้สารสนเทศ ของนักศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาวารสารศาสตร์มีชื่อว่า “พีซีไอโมเดล” ประกอบด้วยการบริหารแบบมีส่วนร่วม ความร่วมมือ และกลยุทธ์เชิงบูรณาการการพัฒนาทักษะการรู้สารสนเทศ