การจัดการการดูแลตนเองของพระสงฆ์อาพาธด้วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลสงฆ์

Abstract

การศึกษาวิจัยพรรณนาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาแนวทางและวิธีการการจัดการ การดูแลตนเองของพระสงฆ์อาพาธด้วยเบาหวานชนิดที่ 2 และ (2) เสนอรูปแบบการจัดการ การดูแลตนเองที่ประสบความสำเร็จของพระสงฆ์อาพาธด้วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลสงฆ์ ผู้ให้ข้อมูล คือ พระสงฆ์อาพาธด้วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลสงฆ์ จำนวน 20 คน คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจงจากผู้มีระดับน้ำตาลเฉลี่ยสะสม (HbA1C) ≤ 6.5 % เป็นเวลา 4 ปี ย้อนหลังจากปี พ.ศ. 2555 – พ.ศ.2559 และไม่มีประวัติการนอนรักษาตัวในโรงพยาบาลด้วยภาวะแทรกซ้อนจากเบาหวาน เครื่องมือการวิจัย ประกอบด้วย แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างผ่านการตรวจความตรงตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน ได้ค่าความตรง 0.93 การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า (1) แนวทางและวิธีการการจัดการดูแลตนเองของพระสงฆ์อาพาธฯ มี3 ประเด็นหลัก ได้แก่ 1) รับรู้ในการเป็นผู้ป่วยเบาหวาน รับรู้ถึงอาการและภาวะแทรกซ้อน โดยการศึกษาด้วยตนเอง และจากบุคลากรสาธารณสุข 2) มีเป้าหมายในการจัดการการดูแลตนเอง และ 3) มีวิธีการจัดการการดูแลตนเองครอบคลุมทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ จิตวิญญาณ และ (2) รูปแบบ การจัดการการดูแลตนเองที่ประสบความสำเร็จของพระสงฆ์อาพาธ ประกอบด้วย 1) ปัจจัยภายใน ซึ่งเป็นการจัดการดูแลตนเองของพระสงฆ์อาพาธตามหลักอริยสัจสี่ ได้แก่ การรับรู้ทุกข์ สาเหตุแห่งทุกข์ การดับทุกข์ และการปฏิบัติเพื่อพ้นจากทุกข์ ซึ่งประกอบด้วย การควบคุมอาหาร การออกกาลังกายสม่ำ เสมอ และการใช้ยาอย่างต่อเนื่อง และ 2) ปัจจัยภายนอก ได้แก่ บุคลากรสาธารณสุข สิ่งแวดล้อมในโรงพยาบาล วัด และชุมชน