การปรับใช้กฎหมายของศาลไทยในการวินิจฉัยความรับผิดชอบทางอาญาของนิติบุคคล

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษานิติวิธีกฎหมายระบบคอมมอนลอว์ ซีวิลลอว์ และหลักการของกฎหมายอาญา ศึกษาการปรับใช้กฎหมายที่เกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาของนิติบุคคลของศาลภายใต้กฎหมายระบบคอมมอนลอว์ ได้แก่ ประเทศอังกฤษและสหรัฐอเมริกา ระบบซีวิลลอว์ ประเทศฝรั่งเศสและสหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี ศึกษาการปรับใช้กฎหมายที่เกี่ยวกับความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลของศาลไทย ศึกษาสภาพบังคับทางอาญาสําหรับนิติบุคคลของประเทศอังกฤษ สหรัฐอเมริกา ประเทศฝรั่งเศส สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี รวมทั้งประเทศอื่นๆ ในภาคพื้นยุโรป และ ประเทศไทย และ เสนอแนะผลการศึกษาในการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญาเพื่อให้ครอบคลุมถึงนิติบุคคลและมีสภาพบังคับทางอาญาเป็นการเฉพาะสําหรับนิติบุคคล วิทยานิพนธ์นี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยทางเอกสาร โดยรวบรวมค้นคว้าข้อมูล จากหนังสือ วารสาร บทความ รายงานทางกฎหมาย คําพิพากษาของศาลฎีกา ข้อมูลจากเครือข่ายอินเทอร์เน็ต หรือเว็บไซต์ที่เกี่ยวข้องของไทยและต่างประเทศ รวมถึงสารนิพนธ์และวิทยานิพนธ์ที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนตัวบทกฎหมายทั้งของไทยและต่างประเทศที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า การวินิจฉัยความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลของศาลไทยยังขัดกับหลักความชอบของกฎหมายอาญา และไม่สอดคล้องกับนิติวิธีกฎหมายระบบซีวิลลอว์ และสภาพบังคับทางอาญาตามมาตรา 18 แห่งประมวลกฎหมายอาญา ยังไม่เหมาะสมที่จะนํามาใช้ลงโทษนิติบุคคล ข้อเสนอแนะจากงานวิทยานิพนธ์นี้คือ ควรมีการแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมายอาญาโดยฝ่ายนิติบัญญัติ ในส่วนภาค 1 บทบัญญัติทั่วไป ลักษณะที่ 1 บทบัญญัติที่ใช้แก่ความผิดทั่วไป หมวด 1 บทนิยาม เพื่อให้คํานิยามหรือความหมายของคําว่า “ผู้ใด” และ “การแสดงเจตนา” ครอบคลุมถึงนิติบุคคล และ หมวด 3 โทษและวิธีการเพื่อความปลอดภัย ส่วนที่ 1 โทษ เพื่อให้มีสภาพบังคับทางอาญาเป็นการเฉพาะสําหรับ นิติบุคคล