กระบวนการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพในคดีอาญา : ศึกษาสิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรม

Abstract

การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ คดีอาญาของผู้ต้องหาชั้นสอบสวนในการสอบปากคำผู้ต้องหา เหยื่ออาชญากรรมคดีอาญา เพื่อศึกษาหลักเกณฑ์และวิธีการปฏิบัติของเจ้าพนักงานสอบสวนอย่างถูกต้อง ตรวจสอบได้ ไม่กระทบสิทธิและเสรีภาพของบุคคล และวิเคราะห์ปัญหาพร้อมกับเสนอแนะแนวทางการสอบสวนในคดีอาญา การศึกษาค้นคว้าอิสระนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยวิธีวิจัยเอกสาร โดยศึกษาวิเคราะห์ข้อมูล จากเอกสารที่เป็นตัวบทกฎหมาย ตำราทางวิชาการ คำพิพากษาของศาลฎีกาต่างๆ งานวิจัย บทความ วารสาร แนวความคิดเห็นของนักกฎหมาย และผลงานทางวิชาการอื่นๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า อำนาจในการสอบสวนคดีอาญา เป็นอำนาจที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง มีผลกระทบถึงสิทธิ เสรีภาพของประชาชน พนักงานตำรวจเป็นหน่วยงานเดียวที่มีสิทธิ์เพียงลำพัง ในการรับรู้ เห็นพยานหลักฐาน และมีอิสระในการรวบรวมพยานหลักฐานโดยปราศจากการควบคุม และการตรวจสอบอย่างใกล้ชิด เป็นอันตรายต่อสิทธิเสรีภาพของประชาชน และอาจทำลายกระบวนการยุติธรรมในชั้นศาลได้ในที่สุด ดังนั้นผู้ศึกษาเสนอให้นำแนวทางของประเทศต่างๆ ซึ่งได้พยายามที่จะควบคุมการใช้อำนาจการสอบสวนของตำรวจ เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา อังกฤษ และญี่ปุ่น ในชั้นสอบสวนของพนักงานตำรวจโดยต้องมีการบันทึกภาพและเสียงไว้เป็นพยานหลักฐาน พร้อมนำแนวทางกฎหมายของต่างประเทศมาปรับปรุงแก้ไขกฎหมายของประเทศไทยว่าการสอบสวน คดีอาญาคับผู้ต้องหา จะดำเนินการอย่างถูกต้อง ได้ข้อเท็จจริงที่ชัดเจนและเป็นธรรมแก่ผู้ต้องหา หรือจำเลยได้มากที่สุด