ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จในการดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ข้อมูลทั่วไป ข้อมูลทางสังคมและเศรษฐกิจของสมาชิกศูนย์ข้าวชุมชน 2) การดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชน 3) ความสำเร็จในการดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชน 4) ปัญหาและข้อเสนอแนะในการส่งเสริมการดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชน และ 5) วิเคราะห์แนวทางการส่งเสริมการดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชน ประชากรที่ใช้ศึกษา คือ ศูนย์ข้าวชุมชนในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา จำนวน 6 แห่ง สมาชิกรวม 161 คน กำหนดขนาดตัวอย่างโดยใช้สูตรของทาโร ยามาเน ที่ระดับความคลาดเคลื่อน 0.05 ได้จำนวน 115 คน สุ่มตัวอย่างแบบง่ายใช้การสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า 1) สมาชิกส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 55.74 ปี ระยะเวลาเป็นสมาชิกกลุ่มเฉลี่ย 5.10 ปี ผลผลิตข้าวปี 2563/64 ได้แก่ ข้าวคุณภาพดีเฉลี่ย 23,624.37 กก. เมล็ดพันธุ์ข้าวเฉลี่ย 14,316.67 กก. ใช้ต้นทุนเฉลี่ย 5,598.60 บาทต่อไร่ 2) การดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชน ได้แก่ การวางแผน การประสานงาน การควบคุมคุณภาพ การดำเนินงาน การบริหารจัดการ ภาพรวมอยู่ในระดับมาก 3) ความสำเร็จในการดำเนินงาน ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ซึ่งการพัฒนากลุ่มและการบริหารกลุ่ม และการจัดทำแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวเป็นความสำเร็จในการดำเนินงานมากที่สุด ส่วนปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จ คือ การควบคุมคุณภาพ และการประสานงาน 4) ปัญหาการดำเนินงานภาพรวมอยู่ในระดับน้อยที่สุด โดยพบปัญหาการควบคุมคุณภาพเป็นปัญหามากที่สุดและมีข้อเสนอแนะให้ส่งเสริมการดำเนินงานเกี่ยวกับการประสานงานมากที่สุด 5) แนวทางการส่งเสริมการดำเนินงานของศูนย์ข้าวชุมชนโดยการบูรณาการระหว่างหน่วยงาน ควรถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับข้าวให้กับศูนย์ข้าวชุมชนผ่านวิธีการแบบผสมผสาน