การพัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของพยาบาลประจำการ โรงพยาบาลวังม่วงสัทธรรม จังหวัดสระบุรี

Abstract

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) พัฒนาโปรแกรมการเสริมสร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของพยาบาลประจำการ โรงพยาบาลวังม่วงสัทธรรม จังหวัดสระบุรึ และ 2) ประเมินผลโปรแกรมการเสริมสร้างแรงจูงใจที่พัฒนาขึ้น ประชากรเป้าหมายประกอบด้วย พยาบาลหัวหน้างาน 1 คน และพยาบาลประจำการที่ปฏิบัติงานในแผนกผู้ป่วยในตั้งแต่ 1 ปีขึ้นไป จำนวน 11 คน การวิจัยแบ่งเป็น 3 ระยะได้แก่ ระยะที่ 1 ศึกษาสถานการณ์และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับแรงจูงใจของพยาบาลประจำการ โดยการทบทวนวรรณกรรม การสังเกตสิ่งแวดล้อม การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม ระยะที่ 2 พัฒนาโปรแกรมการเสริมสรัางแรงจูงใจ โดยกำหนดประเด็นที่ต้องการพัฒนาร่วมกัน 3 ประเด็น คือ 1) อัตรากำลังและตารางการปฏิบัติงาน 2) สวัสดิการ และวัสดุอุปกรณ์ในการปฏิบัติงาน และ 3) การสื่อสาร ดำเนินการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ในรูปแบบวงจรการวิจัยคือ ร่วมกันวางแผน ปฏิบัติสังเกต และสะท้อนการปฏิบัติ แล้วนำมาปรับปรุงแผน หมุนเวียน จนได้พบแนวปฏิบัติที่สมาชิกพึงพอใจ จึงยุติและสรุปผลการดำเนินงาน และ 3) ระยะประเมินผล เปรียบเทียบแรงจูงใจและสภาพแวดล้อมก่อนและหลังการดำเนินการตามโปรแกรม เครึ่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แนวสัมภาษณ์เชิงลึก แบบสอบถามแรงจูงใจ และแบบสอบถามสภาพแวดล้อมในการปฏิบัติงาน ทดสอบความตรงตามข้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน ได้ค่าความเที่ยง เท่ากับ 0.94 และ 0.77 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติที่แบบไม่อิสระ และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) โปรแกรมการเสริมสร้างแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของพยาบาลประจำการ ประกอบด้วย (1) จัดอัตรากำลังให้เพียงพอกับภาระงาน (2) จัดตารางปฏิบัติงานให้มีความยืดหยุ่น มีระเบียบปฏิบัติที่ชัดเจน (3) จัดให้มีวัสดุครุภัณฑ์ที่เอื้อต่อการปฏิบัติงาน (4) จัดสวัสดิการเพิ่มเติมและ (5) พัฒนาการสื่อสารในหน่วยงานให้มีประสิทธิภาพและเพิ่มช่องทางการสื่อสาร 2) พยาบาลประจำการมีแรงจูงใจในการปฏิบัติงาน และการรับรู้สิ่งแวดล้อมในสถานที่ปฏิบัติงาน สูงขึ้นกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 (t - 2.34, P <0.05; เ= 3.54, p<0.05) นอกจากนี้ยังพบการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นในด้านสัมพันธภาพระหว่างผู้ร่วมงานด้านการสื่อสารในองค์กร รวมทั้งทำให้พยาบาลประจำการมีความพึงพอใจในงานสูงขึ้น