การศึกษาสภาพการใช้แหล่งชุมชน ประกอบการสอนวิชาสังคมศึกษา ในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น สังกัดกรมสามัญศึกษา ของจังหวัดขอนแก่น

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภทของแหล่งชุมชน ลักษณะการใช้ แหล่งชุมชน ประโยชน์จากแหล่งชุมชน ปัญหาแนวโน้ม ความคิดเห็น และข้อเสนอแนะเกี่ยวกับ การใช้แหล่งชุมชนประกอบการสอนวิชาสังคมศึกษา ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น ในสังกัดกรม สามัญศึกษา ของจังหวัดขอนแก่น ประชากรที่ใช้ในการศึกษาวิจัย คือ อาจารย์ผู้สอนวิชาสังคม ศึกษา จำนวน 176 คน ผลการวิจัย พบว่า ประเภทของแหล่งชุมชนที่ใช้มากโดยส่วนใหญ่ คือ ประเภท- บุคลากรได้แก่ พระสงฆ์ นักบวช ชี ประเภทสถานที่ ได้แก่ ห้องสมุด ทั้งที่เป็นของทางราชการ และของเอกชน ประเภทเอกสารสิ่งพิมพ์ส่วนใหญ่ใช้เอกสารเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ส่วนประเพณี และความเชื่อ ส่วนมากจะใช้ฮีต 12 เดือน และผูกเสี่ยว ประเภทที่มีการใช้เป็นส่วนน้อย คือ แหล่งโบราณสถาน โบราณวัตถุ และความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องผีและไสยศาสตร์ ลักษณะการใช้ พบว่า ส่วนใหญ่จะใช้วิธีการให้นักเรียนเข้าร่วมกิจกรรมในชุมชน ส่วน เวลาที่ใช้ คือ เวลาเรียน กิจกรรมก่อนใช้แหล่งชุมชนส่วนมากแบ่งกลุ่ม กำหนดหน้าที่ความรับผิด ชอบ และกิจกรรมปฏิบัติหลังใช้แหล่งชุมชน คือ การให้นักเรียนเขียนรายงานและสรุปร่วมกัน ปัญหาและอุปสรรค ในการไปศึกษานอกสถานที่ ครูและนักเรียนขาดการวางแผน และ เตรียมตัว การติดต่อวิทยากรมาบรรยายมีปัญหาเรื่องไม่ทราบแหล่งวิทยากร การติดต่อวิทยากรยุ่ง ยากเกินไป วิทยากรบรรยายไม่ตรงกับเนื้อหาที่กำหนดให้ ไม่มีชั่วโมงพิเศษสำหรับวิทยากรและผู้ บริหารไม่ให้การสนับสนุน การสำรวจชุมชน อยู่ห่างไกลชุมชนมากเกินไป สภาพภูมิประเทศไม่เอื้ออำนวย ส่วนการสัมภาษณ์บุคลากร ขาดแคลนบุคลากรที่เป็นแบบอย่างที่ดี ขาดแคลนวัสดุ อุปกรณ์ และงบประมาณในการดำเนินการ ความต้องการและข้อคิดเห็น ครูส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการใช้แหล่งชุมชนประกอบการสอนและเห็นว่าแหล่งชุมชนจะช่วยให้ผู้เรียนได้รับเนื้อหาและประสบการณ์ตรงมากยิ่งขึ้น